Co to w ogóle jest Reguła wzajemności?
Czy to reguła dobra dla nas czy raczej nie?
O regule wzajemności, ale i innych sposobach wywierania wpływu bardzo dobrą książkę napisał Robert Beno Cialdini „Wywieranie wpływu na ludzi”. Poza regułą wzajemności opisał on:
– społeczny dowód słuszności –> Jeżeli inni ludzie postępują w dany sposób, to oznacza to że ten sposób jest właściwy i ja również będę postępował w ten sam sposób.
– reguła lubienia i sympatii –> Lubię Cię, więc chętniej spełnię Twoją prośbę
– wpływ autorytetu –> Spełnię Twoją prośbę chętniej, gdy jesteś dla mnie autorytetem
– reguła niedostępności –> jeśli coś jest ograniczone w czasie lub ilości, niedostępne, to z pewnością jest dobre
– reguła zaangażowania i konsekwencji –> Jeśli już zacząłem, to będę to kontynuował, żeby być postrzegany jako osoba konsekwentna
Wracając jednak do reguły wzajemności.
Kiedy sąsiadka zawożąc swoje dziecko do szkoły przy okazji zabierze i wasze, to podświadomie wzbudza w was regułę wzajemności. To jednak całkiem bezpieczne i można by rzec, bezinteresowne. Nie chodzi jej przecież o wykorzystanie Was przy okazji tej przysługi, ale o danie Wam szansy na zrewanżowanie się, abyście nie pozostawali zbyt długo w poczuciu odwzajemnienia się. Brak możliwości odwzajemnienie może prowadzić do napięć i próby „spłacenia długu” w inny sposób. Dajmy sobie więc szansę na rewanż w obrębie podobnych zależności.
Kiedy jednak otrzymujecie „gratis” próbkę, czy cokolwiek innego za darmo, to wiedzcie, że takie działanie reguły wzajemności jest już świadomą próbą manipulowania Wami. Jest wywieraniem wpływu w ten negatywny sposób.
Warto znać techniki, jakimi jesteśmy poddawani, po to aby ustrzec się naciągaczami, czy oszustami.
Reguła wzajemności jest jedną z najstarszych znanych nam metod wpływania na innych. Pozostałe wspomniane powyżej mogą być częściej wykorzystywane do prób manipulowania nami. Szczególnie istotna jest reguła niedostępności, często stosowana przez początkujących lub nieumiejętnych sprzedawców, którzy każdemu potencjalnemu Klientowi sprzedają „ostatnią” sztukę. Albo kiedy handlarz chce sprzedać samochód, czy dom bo wyjeżdża za granicę, więc to ostatnia szansa na zakup… Czy na pewno? Komu zatem powinno bardziej zależeć?
Reguła wzajemności jest wykorzystywana przy bardzo wielu okazjach, takich jak na przykład rekomendacje.
Dziś rekomendacje stają się powoli biznesem, kiedy to reguła wzajemności nie polega na odwzajemnieniu się inną rekomendacją, ale zapłatą.
W czasach, kiedy stopa bezrobocia jest na bardzo niskim poziomie, albo w firmie zależy na wartościowym pracowniku zaczynają w grę wchodzić bonusy za polecenie. I z jednej strony nie ma w tym nic złego do czasu, kiedy zacznie wkradać się patologia.
Osoby, które robią to od zawsze z czysto emocjonalnych, szczerych pobudek nigdy nie oczekując nic w zamian z niesmakiem patrzą na taką sytuację.
Warto pamiętać, że koniunktura ma to do siebie, że jest zmienna i ma swoje cykle. Jeśli przesadzicie w swoim zachowaniu zbyt wiele oczekując lub postępując nieetycznie, to możecie spodziewać się, że przy odwrotnym cyklu koniunktury, to Wy będziecie słono płacić za wsparcie. Tak oto można w skrócie podsumować regułę wzajemności w kontekście rekomendacji. Ich zależność nie ogranicza się oczywiście jedynie do rekomendacji, ale wszystkich pozostałych.
Pamiętajcie także, że nawet świetnie znając te techniki może nie ustrzec się ich wpływom. Znając je jednak dobrze, będzie Wam łatwiej zorientować się, kiedy może dochodzić do manipulacji. Unikniecie negatywnych konsekwencji, a przynajmniej ograniczycie je.
Przypomina mi się, kiedy kolega chwalił się zakupionymi książkami o tytułach jednoznacznie wskazujących na cel w jakim zostały zakupione. Była to chęć poznania technik manipulowania. Nie dobrze pomyślałem, bo może zechce na mnie trenować. Może to nawet zrobił, a ja nie znając tych technik bezwiednie się poddałem.
Reasumując. To w jakim celu przyswajacie taką wiedzę zależy od Waszego celu, charakteru, czy intencji. Ja czytam, by się ustrzec przed tymi, którzy chcą mną manipulować…
Przykłady? Proszę:
Kiedy do paragonu w restauracji otrzymujecie cukierka, jesteście w stanie dać większy napiwek – reguła wzajemności.
Kiedy wchodzicie do sklepu z pamiątkami dostajecie do ręki koszyk na zakupy, to czujecie się zobowiązani do dokonania zakupów, itp.
Posłuchaj podcastu. Usłyszysz więcej niż tu przeczytasz 🙂
Jak słuchać podcastu:
Podcastów możesz słuchać na urządzeniach mobilnych oraz bezpośrednio ze strony www.
Poniżej linki do najpopularniejszych aplikacji i metod umożliwiających odsłuch:
Ważne funkcje, to możliwość przyspieszania odsłuchu, co pozwala w krótszym czasie odsłuchać więcej treści. Uwaga – dla wyższych prędkości wymagane jest większe skupienie na słuchanych treściach. Bez tego można w krótkim czasie ominąć wartościową część odcinka.
Co istotne dla słuchaczy…
Warto wspomagać twórców i oceniać ciekawy i wartościowy podcast.
Przyznajemy odpowiednią ilość gwiazdek (maksymalna ilość to najwyższa ocena), a także dodajemy komentarz, który dodatkowo będzie motywował twórcę oraz wpływał na lepszą dostępność podcastu dla innych zainteresowanych podobną tematyką.
Stać Was na 5 zł wsparcia?
Po długich namysłach zdecydowałem się założyć profil na Patronite.pl.
Dzięki Patronite możecie budować bliskie relacje z twórcami, a także może kiedyś stać się partnerami w biznesie.
W patronite budowanie relacje opiera się na prostej zasadzie subskrypcji finansowej, dlatego jeśli uznasz materiał za wartościowy zechciej mnie wesprzeć. Z góry serdecznie dziękuję!
Wejdź proszę na mój profil w serwisie Patronite: Patronite
Możesz także przeczytać w tym wpisie, dlaczego podjąłem taką decyzję.
Zapraszam do wysłuchania odcinka.
Na mnie taka manipulacja nie działa, ale mam znajomych, któzy faktycznie łatwo dają się namówić na coś 😀
Dziękuje za komentarz. W takim razie poleć im lekturę w tym zakresie lub np. ten podcast ?
Przeczytałam artykuł i wysłuchałam podkastu. Bardzo przyjemny głos Panie Wojtku! Wielu z nas zdaje sobie świetnie sprawę z codziennych niegroźnych manipulacji innych, jak choćby ten przykładowy cukierek w restauracji… Taka reguła wzajemności powinna zawsze znajdować zastosowanie w codziennym życiu, to bardzo przyjemne, kiedy sprawiamy sobie przyjemność drobnymi gestami. Sama wręcz z uśmiechem w niej uczestniczę. Przyznam jednak, że z większym wpływem ludzi na podejmowane przeze mnie decyzje wolałabym nie mieć do czynienia 🙂 A jeśli tak się stanie, chciałabym mieć tego świadomość. Chętnie przeczytałabym ciekawą książkę o manipulacji, podobnie jak Ty Wojtku, dla własnej wiedzy i obrony przed złymi manipulantami 🙂
Wielkie dzięki za miłe słowa. Mamy podobnie, bo ja bardzo chętnie pomagam niczego nie oczekując wzamian. Boję się jednak wprawnych manipulatorów, dlatego litera z zakresu wywierania wpływu powinna być obowiązkowa już w szkołach.
… ilość poradników o manipulacji faktycznie może przerazić…
Warto wiedzieć, kiedy jesteśmy poddawani manipulacji i jak się przed tym bronić
Super odcinek. Jak zwykle dziękuję. Lubię temat reguły wzajemności i jakiś czas temu „Przegadaliśmy to” w naszym podcascie – może ktoś będzie chciał lekko z innej strony na to spojrzeć: https://przegadajmyto.eu/10
Wojtku, ja jeszcze wspomniałbym o jednej, 7 regule Cialdiniego, którą pochwalił się.. niech sięgnę pamięcią w 2014 roku, podczas wizyty w Polsce. To reguła „WE” (my). Chodzi o to, że jeśli okazujesz zainteresowanie wspólnotą, do jakiej przynależy klient, to jest on w stanie zrobić dla ciebie więcej. Taka wspólnota to np. kółko zainteresowań do którego należysz, społeczność religijna, klub, drużyna, rodzina… ciekawy temat.
Jak zwykle – gratuluję odcinka 🙂
Wielkie dzięki Mariuszu za taki fantastyczny komentarz do tego odcinka. Oczywiście, że zapraszam i odsyłam zainteresowane osoby do Twojego linka.
Jako, że tematów jest wiele, to zapewne kiedyś nawiążę do wspomnianej przez Ciebie reguły nr 7 🙂