Błędy poznawcze – sprawdź, czy je znasz

• 185 – Błędy poznawcze
  • Dlaczego? Bo warto je znać.
    • nie spowoduje to całkowitego uodpornienia na taki sposób myślenia, ale z pewnością pomoże w wielu przypadkach.
    • Zwrócił na to uwagę sam Elon Musk, które na TT opublikował post mówiący o 50 błędach poznawczych, których dzieci powinny uczyć się w szkole. Link do infografiki: https://twitter.com/elonmusk/status/1472647410568642564/photo/1
  • Co to jest błąd poznawczy?
    •  termin z zakresu psychologii. To nieracjonalne postrzeganie rzeczywistości, które wpływa na ludzkie postawy, emocje, rozumowanie i zachowanie. Człowiek tworzy własne  wyobrażenie rzeczywistości. Tłumaczy nimi zachowania, błędy i decyzje.
  • Ile jest błędów poznawczych?
    • Dziesiątki, a znalazłem nawet opracowanie, gdzie było ich blisko 300. Jak znajdę, to wrzucę w do opisu odcinka.
  • Subiektywnie wybrane błędy poznawcze
    • 1. Efekt potwierdzenie: to nic innego, jak tendencja do szukania głównie dowodów potwierdzających nasze tezy. Nie szukamy kontrargumentów, a jedynie tych, które potwierdzają… Na podobnej zasadzie działają algorytmy SM pokazując stale posty na podstawie polubionych wcześniej treści.
    • 2. Efekt autorytetu: powoływanie się na autorytety dla wzmocnienia, czy udowodnienia, poparcia własnych wniosków. Ale też często ślepe wręcz wierzenie w nieomylność autorytetu. Wystarczy biały kitel naukowca, czy mundur i tracimy zdolność racjonalnego myślenia.
    • 3. Efekt zakotwiczenia: koncentrujemy się na informacjach i ocenach, które pozyskaliśmy jako pierwsze. To także działa w marketingu, kiedy widzimy np. reglamentację na dany produkt, powiedzmy 10 szt., to chętniej kupimy 10, choć realnie potrzebujemy 2 szt.
    • 4. Efekt ślepej plamki: to niezauważanie własnych błędów, ale wytykanie ich u innych. Np. za kółkiem – co za xxx, jak jeździsz… przy czym całkowity brak refleksji, że samemu również popełnia się podobne błędy. np. Osiedlowa straż parkowania. Przykład z SM – posty, grafiki…
    • 5. Efekt kontrastu: polega na zwiększeniu lub umniejszeniu cech przedmiotu. Np.: zestawienie przedmiotów podobnych i jednego zupełnie odmiennego dla pokazania np. różnicy w cenie. Patrz mieszkanie, czy samochód – rozwinąć przykład.
    • 6. Efekt aureoli (halo): Pamiętasz odcinek o pierwszym wrażeniu? To właśnie ściśle powiązane z tym efektem, bo polega on na przypisywaniu cech drugiej osobie w oparciu o pierwsze wrażenie. Rozwiń…
    • 7. Efekt czystej ekspozycji: czyli tendencja do lubienia rzeczy, które często widzimy. Tu nasuwa się cytat z filmu rejs, że “mnie się podobają melodie, które już raz słyszałem… To przez reminiscencję, bo jak może mi się podobać piosenka, którą słyszę pierwszy raz…” 😉 Idąc dalej, to na tej zasadzie działają też kampanie, które widzimy nieustannie, tak często, że produkt, czy usługa zaczynają nam się podobać i/lub czujemy potrzebę skorzystania z nich. Trochę przez zamęczenie.
      LINK: https://www.youtube.com/watch?v=by6V5Q9fUgw
  • Literatura:
    • Sztuka jasnego myślenia, czyli 52 błędy poznawcze, które lepiej niech popełniają inni – Rolf Dobelli
    • Popełnisz koszmarny błąd! – Olivier Sibony
    • Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym – Daniel Kahneman